ارزیابی توسعه مقصدهای گردشگری (مطالعه موردی شهرستان بندر انزلی)

امروزه صنعت گردشگری به عنوان ابزاری برای کمک به اقتصاد جوامع، مورد توجه کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه و حتی کمتر توسعه یافته قرار گرفته است و میتوان با توجه به توسعه صنعت گردشگری در هر منطقه موجبات گسترش فرصت های شغلی، ایجاد درآمد اضافی، فقر زدایی و ... و در مجموع بهبود شاخصهای اقتصادی را باعث شد و در این راستا شناخت مرحله توسعه مقصد گردشگری اهمیت ویژه می یابد. هدف از این پژوهش ارزیابی روند توسعه گردشگری، انتخاب و اجرای مدل مناسب برای سنجش میزان توسعه یافتگی شهرستان بندر انزلی است و برای این منظور مدل چرخه زندگی باتلر (talc)، انتخاب گردید. از زمانی که مدل چرخه زندگی مقصد گردشگری نخستسن بار توسط باتلر در سال 1980 مطرح شد، چارچوب مفهومی آن بارها در زمینه های مختلف از جمله سنجش میزان توسعه یافتگی مقاصد گردشگری مورد استفاده قرار گرفته است. در این پژوهش بر اساس مدل یاد شده، مطالعه سوابق تاریخی مقصد مورد مطالعه، بررسی امکانات، خدمات، زیر بناها، منابع و جاذبه های گردشگری منطقه مورد مطالعه و معرفی شاخصهای مراحل مختلف چرخه زندگی مقصد طی یک فرآیند هدفمند انجام پذیرفت تا بتوان میزان توسعه یافتگی مقصد گردشگری مورد مطالعه (بندر انزلی) را مورد ارزیابی قرار داد. روش مورد استفاده در این پژوهش از نوع توصیفی – تحلیلی بوده و جمع آوری داده ها با استفاده از مطالعات اسنادی و کتابخانه ای، مشاهده و مصاحبه بوده است. بررسی ها نشان میدهد که با توجه به سوابق تاریخی منطقه مورد مطالعه، شهرستان بندر انزلی مراحل اکتشاف ،درگیری، توسعه، تثبیت،رکود را پشت سر گذاشته و با تدابیر اتخاذ شده و برنامه ریزی و اقدامات لازم از مرحله رکود خارج و وارد مرحله احیاء و بازسازی شده و سعی در ادامه مسیر و ورود به مرحله توسعه مجدد دارد. همچنین در فرآیند مطالعه تغییر کاربری سواحل منطقه، سرمایه گذاری بر روی منطقه آزاد انزلی و ایجاد منطقه ویژه تجاری ، ساخت و ایجاد شهرک صنعتی انزلی، ایجاد اسکله های تفریحی، اجرای طرح های گردشگری تالاب انزلی، توجه به توسعه پایدار گردشگری، توجه ویژه به اکوتوریسم موارد قابل ذکر در مرحله احیاء و بازسازی شناسایی گردید. در ادامه با توجه به نتایج حاصل از بررسی ها پیشنهادات اجرایی جهت ادامه مسیر حرکت در مرحله احیاء و ورود به مرحله توسعه مجدد مطرح گردید. در انتها ذکر این نکته لازم بنظر می رسد که هر مقصد گردشگری برای توسعه و رشد و برای تبدیل شدن به یک مقصد معتبر گردشگری علیرغم نیاز به تأسیسات زیر بنایی و روبنایی، نیازمند عزم راسخ و خواست واقعی مدیران و برنامه ریزان حوزه گردشگری آن منطقه میباشد.